Kiedy przedawnia się dług?

Niektórzy pożyczkobiorcy niechętnie spłacają swoje zobowiązania i starają się wykręcić od tego przykrego obowiązku. Liczą na to, że firma pożyczkowa nie będzie podejmowała działań windykacyjnych, a ich dług ulegnie przedawnieniu. Podobny problem dotyczy również nieuczciwych kontrahentów. Wiele firm ubolewa nad tym, że faktury nie są opłacane na czas, co generuje problemy finansowe. Dużym błędem jest jednak, jeśli wierzyciel pozostaje bierny i nie stara się odzyskać swoich należności. Zgodnie z prawem, w pewnym momencie każdy dług ulega przedawnieniu. Nie oznacza to, że znika on, jednak jeśli dłużnik podniesie przed sądem, że upłynął określony termin wynikający z kodeksu cywilnego – nie ma prawnych możliwości, aby zmusić go do spłaty zaciągniętego zobowiązania.

Od jakiej daty liczy się bieg terminu przedawnienia?

Aby ustalić, kiedy upływa ostateczny możliwy termin egzekwowania długu, trzeba wiedzieć, jakiego dnia się rozpoczął. Najprościej ujmując – jest to dzień, w którym spłata była wymagana. W przypadku pożyczek będzie to więc dzień przypadający po dniu płatności danej raty, wynikający z harmonogramu, który jest integralną częścią umowy. Od tego momentu wierzyciel może domagać się spłaty od pożyczkobiorcy.

W przypadku nieopłaconej faktury, należy zwrócić uwagę, jaki jest termin płatności. Po jego upływie, spłata jest wymagana, można więc dochodzić swoich praw. Ustalenie daty rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia jest niezwykle istotne, ponieważ to wierzyciel wykazuje, że ten jeszcze nie upłynął. Oczywiście, ma on możliwość złożenia pozwu do sądu nawet, jeśli sprawa jest przedawniona, a wówczas od dłużnika zależy, czy będzie skutecznie dochodził swoich praw i wykaże, że spłata nie jest już wymagalna. Co prawda, od 2018 roku to sąd powinien zbadać, czy termin przedawnienia nie minął, jednak praktyka pokazuje, że warto w tej kwestii pilnować swoich interesów.

Terminy przedawnienia uregulowane w kodeksie cywilnym

Generalnie, wskazuje się, że większość długów przedawnia się po upływie sześciu lat. Świadczenia alimentacyjne oraz zobowiązania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej przedawniają się już po trzech latach.

Ponadto, można jeszcze wskazać kilka ważnych terminów:

• Po roku przedawniają się: mandaty, zobowiązania związane z umową najmu i użyczenia, zobowiązania wynikające z umów telekomunikacyjnych, czy wynikające z niedostarczenia przesyłki na czas.
• Po dwóch latach przedawniają się zobowiązania związane z: debetem na rachunku bankowym, roszczenia wynikające z umowy sprzedaży, umowy zlecenia lub umowy o dzieło.
• Po trzech latach przedawniają się natomiast długi wynikające z: umowy kredytu lub pożyczki, umowy o kartę kredytową, rachunki za usługi telekomunikacyjne, roszczenia z ubezpieczenia, zadłużenia z tytułu czynszu, czy umowy o pracę.

Długi spadkowe i należności wobec ZUS mają najdłuższy okres przedawnienia, który wynosi 10 lat.

Przerwanie biegu przedawnienia oraz jego zawieszenie

Bieg terminu przedawnienia może zostać w każdej chwili przerwany, nawet dzień przed jego upływem. Oznacza to wówczas, że zaczyna bieg na nowo. W jaki sposób można przerwać bieg przedawnienia?

• podejmując czynność taką jak wniesienie wniosku do sądu lub przed innym organem,
• kiedy dłużnik uzna swój dług,
• poprzez wszczęcie mediacji z dłużnikiem.

Bieg zawiesza się również, jeśli ma miejsce siła wyższa lub inna okoliczność, której nie można zapobiec. Po ustąpieniu takiej okoliczności, bieg płynie dalej od momentu, w którym został zawieszony.

Jakie działania powinien podjąć pożyczkodawca?

Rolą wierzyciela jest zadbanie o to, aby dług zobowiązanego nie uległ przedawnieniu. W takiej sytuacji nie ma on bowiem możliwości jego egzekwowania. Bardzo ważne jest więc, aby na bieżąco monitorować zadłużenia swoich klientów i kontrahentów. Kiedy tylko pojawią się opóźnienia w spłacie – trzeba o tym informować – najlepiej na piśmie, za potwierdzeniem odbioru.

Zanim sprawa trafi do sądu, warto skorzystać z usług profesjonalnej firmy windykacyjnej, która na co dzień zajmuje się podobnymi sprawami. Takie firmy stosują różne metody odzyskiwania długów – telefony, sms-y, listy, wizyty w miejscu zamieszkania, czy miejscu pracy. Jeśli jednak takie działania nie przynoszą skutków – wówczas prawnik powinien skierować sprawę na drogę sądową. Niespłacone pożyczki, czy niezapłacone faktury trafiają do sądów cywilnych i są dość szybko procedowane. Sam wniosek do sądu przerywa już bieg przedawnienia. Jeśli dłużnik uzna wierzytelność – również następuje przerwanie biegu. Po otrzymaniu wyroku sądowego bardzo istotne jest, aby stale monitorować działania komornika, który zajmuje się daną sprawą. Zdarza się bowiem, że komornik podejmuje nieskuteczne czynności, a to może doprowadzić do tego, że dług się przedawni. Znowu rolą wierzyciela jest, aby pilnował swojego interesu i dbał o zachowanie wszelkich terminów. W innej sytuacji odzyskanie należności może okazać się niemożliwe i tylko dobra wola osoby zadłużonej może skłonić ją do dokonania spłaty zobowiązania.